Ung thư – một căn bệnh khiến hàng triệu người trên thế giới lo lắng không chỉ vì mức độ nguy hiểm mà còn bởi những hiểu lầm xung quanh nó. Trong đời sống hàng ngày, không ít người thắc mắc: "Ung thư có lây không?" hay lo sợ rằng việc tiếp xúc, ăn uống chung với người bệnh có thể khiến họ mắc bệnh.
Những quan niệm sai lầm này không chỉ gây hoang mang mà còn làm gia tăng khoảng cách giữa người bệnh và cộng đồng. Vậy, sự thật về ung thư là gì? Liệu đây có phải là một căn bệnh truyền nhiễm như nhiều người vẫn lầm tưởng? Bài viết này IZIon24 sẽ làm rõ những thắc mắc ấy, đồng thời xóa bỏ các quan niệm sai lệch để mang đến cái nhìn đúng đắn, khoa học về ung thư.
1. Ung thư có lây không?
Ung thư không phải là bệnh truyền nhiễm, mà là hậu quả của sự biến đổi gen trong tế bào. Các tế bào ung thư không có khả năng lây lan từ người bệnh sang người khỏe mạnh thông qua tiếp xúc thông thường như ăn uống, hôn, quan hệ tình dục hay dùng chung đồ cá nhân. Khi tiếp xúc với tế bào ung thư, hệ miễn dịch của người khỏe mạnh sẽ nhận diện và tiêu diệt chúng, ngăn chặn sự tồn tại của tế bào lạ trong cơ thể.
Vì vậy, không cần lo lắng về việc lây nhiễm ung thư qua sinh hoạt hằng ngày. Điều quan trọng nhất là duy trì lối sống lành mạnh, tăng cường hệ miễn dịch và chủ động tầm soát sức khỏe định kỳ để phòng ngừa ung thư hiệu quả.
2. Ung thư có thể lây qua những con đường nào không?
Ung thư không lây nhiễm từ người sang người qua tiếp xúc, ăn uống hay quan hệ tình dục.
Nhiều người thường cho rằng ung thư không lây nhiễm, nhưng thực tế không hoàn toàn đúng. Ung thư hình thành do sự tổn thương gen, và trong một số trường hợp hiếm hoi, bệnh có thể "lây" qua các con đường sau:
-
Cấy ghép nội tạng: Nếu người hiến tặng nội tạng mang gen tổn thương hoặc đã mắc ung thư, người nhận có nguy cơ phát triển bệnh do hệ miễn dịch suy yếu sau ghép tạng, tạo điều kiện cho tế bào ung thư phát triển.
-
Tiếp xúc qua vi khuẩn, virus gây ung thư: Một số bệnh ung thư do virus hoặc vi khuẩn gây ra như ung thư gan (virus viêm gan B, C), ung thư dạ dày (vi khuẩn HP) có thể lây truyền qua ăn uống chung, hôn, hoặc quan hệ tình dục.
-
Lây từ mẹ sang con: Mặc dù hiếm gặp, nhưng một số trường hợp ung thư có thể truyền từ mẹ sang con do di truyền gen tổn thương.
Tuy nhiên, khả năng lây nhiễm ung thư rất thấp. Khi thăm khám, bác sĩ luôn hướng dẫn kỹ càng về mức độ nguy hiểm và cách phòng tránh để bảo vệ sức khỏe tốt nhất.
3. Những yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư
Ung thư là một căn bệnh phức tạp, có nhiều yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh. Dưới đây là một số tác nhân chính có thể ảnh hưởng đến nguy cơ ung thư:
-
Hút thuốc lá
-
Tiếp xúc với hóa chất độc hại
-
Tia cực tím (UV)
-
Chế độ ăn uống không lành mạnh
-
Thiếu vận động
-
Uống rượu bia
-
Virus và vi khuẩn gây ung thư
-
Di truyền
4. Cách phòng ngừa ung thư hiệu quả
Phòng ngừa ung thư là điều ai cũng có thể thực hiện thông qua lối sống lành mạnh và các biện pháp khoa học. Dưới đây là những cách ngắn gọn nhưng hiệu quả:
4.1 Bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia
Hút thuốc là nguyên nhân chính gây ra nhiều loại ung thư như ung thư phổi, họng, bàng quang, thận… Vì vậy, từ bỏ thuốc lá là cách tốt nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh.
Hạn chế uống rượu bia cũng rất quan trọng, vì chúng làm tăng nguy cơ ung thư gan, thực quản, đại trực tràng và vú. Kiểm soát lượng cồn tiêu thụ mỗi ngày giúp giảm tác động tiêu cực đến sức khỏe.
4.2 Duy trì chế độ ăn uống khoa học
Chế độ ăn uống lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa ung thư. Nên ăn nhiều rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và hạn chế tiêu thụ thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn.
Ngoài ra, nên giảm lượng đường tinh luyện, chất béo bão hòa và đồ ăn nhanh để duy trì cân nặng hợp lý và ngăn ngừa nguy cơ ung thư. Chế độ ăn Địa Trung Hải, với dầu ô liu, cá và hạt ngũ cốc, cũng giúp giảm nguy cơ ung thư vú.
4.3 Giữ cân nặng hợp lý và tập thể dục thường xuyên
Thừa cân và béo phì làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư như ung thư vú, đại trực tràng, tụy và gan. Do đó, duy trì cân nặng hợp lý là một yếu tố quan trọng trong phòng chống bệnh.
Hoạt động thể chất ít nhất 30 phút mỗi ngày không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn giảm nguy cơ mắc ung thư, đồng thời cải thiện sức khỏe tổng thể.
4.4 Bảo vệ da khỏi tia UV
Bảo vệ da khỏi tia UV bằng kem chống nắng và che chắn kỹ lưỡng giúp giảm nguy cơ ung thư da hiệu quả.
Tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ ung thư da. Để bảo vệ làn da, nên tránh ánh nắng từ 10h sáng đến 4h chiều, đồng thời sử dụng kem chống nắng phổ rộng ngay cả khi trời râm mát.
4.5 Tiêm vắc xin phòng ngừa bệnh ung thư
Một số loại ung thư có thể được phòng ngừa nhờ tiêm vắc xin, chẳng hạn như:
-
HPV – giúp ngăn ngừa ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn và miệng.
-
Viêm gan B – giúp giảm nguy cơ ung thư gan.
Việc tiêm phòng đúng lịch trình sẽ giúp cơ thể có khả năng chống lại các virus gây ung thư hiệu quả hơn.
4.6 Quan hệ tình dục an toàn
Các bệnh lây qua đường tình dục như HPV và HIV có liên quan đến nguy cơ mắc một số loại ung thư. Vì vậy, quan hệ tình dục an toàn là biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ lây nhiễm và bảo vệ sức khỏe lâu dài.
4.7 Tầm soát ung thư định kỳ
Kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các loại ung thư như đại trực tràng, cổ tử cung, vú và phổi. Điều này không chỉ tăng hiệu quả điều trị mà còn giảm thiểu rủi ro bệnh tiến triển nặng.
4.8 Mua bảo hiểm ung thư
Dù đã có biện pháp phòng tránh, ung thư vẫn có thể xảy ra bất ngờ. Việc tham gia bảo hiểm bệnh hiểm nghèo/ung thư giúp bạn chủ động tài chính khi không may mắc bệnh. Một số gói bảo hiểm bạn có thể tham khảo trên ứng dụng IZIon24 như:
Ung thư không lây qua tiếp xúc, ăn uống, hay hô hấp như nhiều người lầm tưởng – đó là sự thật khoa học đã được chứng minh. Những quan niệm sai lầm như xa lánh người bệnh chỉ làm tăng nỗi cô đơn và hiểu nhầm không đáng có. Thay vì lo sợ, hãy trang bị kiến thức đúng đắn, đồng hành cùng người mắc ung thư, và tập trung phòng ngừa bằng lối sống lành mạnh. Hiểu biết là chìa khóa để xóa bỏ định kiến và sống tích cực hơn!
Trân trọng,
Đội ngũ IZIon24.
